પૂર્વ વડાપ્રધાન અને કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા ડૉક્ટર મનમોહન સિંહનું લાંબી માંદગી બાદ ગુરુવારે દિલ્હીમાં નિધન

ગુજરાત, અમદાવાદ 27મી ડિસેમ્બર 2024: પૂર્વ વડાપ્રધાન અને કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા મનમોહન સિંહનું લાંબી માંદગી બાદ ગુરુવારે દિલ્હીમાં નિધન થયું હતું. તેમણે 92 વર્ષની વયે અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા. ગુરુવારે સાંજે અચાનક બેહોશ થઈ જતાં તેમને દિલ્હીની AIIMSમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. AIIMSએ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે મનમોહન સિંહ 26 ડિસેમ્બરે ઘરે અચાનક બેહોશ થઈ ગયા હતા અને તેમને રાત્રે 8.06 વાગ્યે AIIMS (નવી દિલ્હી) લાવવામાં આવ્યા હતા. રાત્રે 9.51 કલાકે તેઓનું નિધન થયું હતું.

– 1954: પંજાબ યુનિવર્સિટીમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં માસ્ટર્સ ડિગ્રી પ્રાપ્ત કરી.

– 1957: કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીમાંથી ઇકોનોમિક ટ્રાઇપોસ (3-વર્ષનો ડિગ્રી પ્રોગ્રામ).

– 1962: ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટીમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં ડી.ફિલ

– 1971: ભારત સરકારના વાણિજ્ય મંત્રાલયમાં આર્થિક સલાહકાર તરીકે જોડાયા.

– 1972: નાણા મંત્રાલયમાં મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર તરીકે નિમણૂક.

– 1980-1982: યોજના આયોગના સભ્ય

– 1982-1985: ભારતીય રિઝર્વ બેન્કના ગવર્નર

– 1985-1987: યોજના આયોગના ઉપાધ્યક્ષ તરીકે સેવા આપી

– 1987-1990: જિનેવામાં દક્ષિણ કમિશનના સેક્રેટરી જનરલ

– 1990: આર્થિક બાબતો પર વડા પ્રધાનના સલાહકાર તરીકે નિયુક્ત.

– માર્ચ 1991: યુનિવર્સિટી ગ્રાન્ટ કમિશનના અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત

– 1991: પ્રથમ વખત આસામમાંથી રાજ્યસભાના સભ્ય બન્યા

– 1991-1996: પીવી નરસિમ્હા રાવ સરકારમાં નાણામંત્રી

– 1998-2004: રાજ્યસભામાં વિરોધ પક્ષના નેતા

– 2004-2014: ભારતના વડાપ્રધાન

મનમોહન સિંહ ભારતીય અર્થતંત્રના આધુનિક શિલ્પી હતા.

ડૉ. મનમોહન સિંહને ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાના આધુનિક શિલ્પકાર માનવામાં આવે છે, તેમણે ગ્રામીણ રોજગાર ગેરન્ટી યોજના અને રાષ્ટ્રીય ગ્રામીણ સ્વાસ્થ્ય મિશન જેવા સામાજિક કલ્યાણ કાર્યક્રમો શરૂ કર્યા હતા. એટલું જ નહીં, આર્થિક સંકટ (2008) દરમિયાન ભારતને મંદીમાંથી બચાવવા માટે મજબૂત નીતિગત હસ્તક્ષેપ કરવામાં આવ્યા હતા.

મનમોહન સિંહ માટે મહત્વપૂર્ણ ક્ષણ વર્ષ 1991માં આવી, જ્યારે તેઓ વડાપ્રધાન પી.વી. નાણાપ્રધાન તરીકે નરસિમ્હા રાવ હેઠળ અર્થતંત્રને અંકુશમુક્ત કર્યું. આ પછી ભારતમાં સીધા વિદેશી રોકાણ અને વેપારમાં ક્રાંતિકારી ફેરફારો જોવા મળ્યા. નાણાં પ્રધાન તરીકે, મનમોહન સિંહે અનેક મોરચાના દબાણ વચ્ચે અર્થતંત્રને ઉદાર બનાવવાનો મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય લીધો હતો.  સ્પેશિયલ ઇકોનોમિક ઝોન (SEZ) એક્ટ 2005 ને ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન મનમોહન સિંહના કાર્યકાળ દરમિયાન 23 જૂન 2005ના રોજ ભારતના રાષ્ટ્રપતિની સંમતિ મળી હતી. આ કાયદો 10 ફેબ્રુઆરી 2006ના રોજ સ્પેશિયલ ઈકોનોમિક ઝોન્સ (SEZ) નિયમો 2006 સાથે અમલમાં આવ્યો હતો.