અથક ભારત: ગ્રામીણ સશક્તિકરણ પહેલ EDII અને ONGC તરફથી, સતત વિકાસ માટે ગ્રામીણ ભારતને સશક્ત બનાવવું

ભારત 26 ડિસેમ્બર 2024: એન્ટ્રપ્રિન્યોરશિપ ડેવલપમેન્ટ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા (EDII) અને ONGCના સહયોગથી અથક ભારત પ્રોજેક્ટે ગ્રામીણ અને આદિવાસી સમુદાયને તક અને ઉદ્યોગસાહસિક કૌશલ્યો પ્રદાન કરીને ગુજરાતના ડાંગ જિલ્લામાં અસરકારક રીતે લોકોના જીવનમાં પરિવર્તન લાવ્યું છે. આ પ્રોજેક્ટે 300થી વધુ વ્યક્તિઓને ટકાઉ વ્યવસાયો શરુ કરવામાં મદદ કરી છે, જે આર્થિક વિકાસ અને આત્મનિર્ભરતામાં યોગદાન આપે છે.

અથક ભારત દ્વારા, 18 સ્વ-સહાય જૂથો (SHGs) ની રચના અને મજબૂતીકરણ કરવામાં આવ્યું અને તેને મજબૂત બનાવામાં આવ્યું. 300 થી વધુ લાભાર્થીઓને એગ્રીપ્રેન્યોરશિપ, હેન્ડીક્રાફ્ટ, ઇકોટુરિઝમ, નોન-ટીમ્બર ફોરેસ્ટ પ્રોડક્ટ્સ (NTFP), અને ઔષધીય છોડ જેવા ક્ષેત્રોમાં વ્યવહારિક તાલીમ મેળવી.

આ પ્રોજેક્ટ એ એક સંકલિત અભિગમ છે જે સંસ્થાગત નિર્માણ (એસએચજી રચના અને મજબૂતીકરણ), ક્ષમતા વિકાસ (કૌશલ્ય વિકાસ અને ઉદ્યમિત્વ વિકાસ, જે પછી એન્ટરપ્રાઇઝ પ્રમોશન માટે માર્ગદર્શક સપોર્ટ), કૃષક ઉત્પાદક સંસ્થાઓ (એફપીઓ) ની રચના અને તેમને આત્મનિર્ભર સંસ્થાઓમાં પરિવર્તિત કરવાનું કરે છે.

આદિવાસી મહિલાઓની પરિવર્તન યાત્રા જે વ્યક્તિગતથી સામૂહિક શક્તિઓ સક્ષમ કરે છે પિરામિડના નીચેના સ્તરે સામાજિક-આર્થિક સશક્તિકરણને સક્ષમ કરે છે. આ પ્રોજેક્ટ એ વ્યાવસાયિક મદદ અને તકની માર્ગદર્શિકા છે જે લાભાર્થીઓના સતત વિકાસ અને સામાજિક પરિવર્તન માટેની સંભવિત શક્તિઓને પ્રદાન કરે  છે- ડૉ. રમન ગુજરાલ, પ્રોફેસર અને ડાયરેક્ટર- પ્રોજેક્ટ્સ વિભાગ- કોર્પોરેટ, ઇડીઆઈ.

અથક ભારત પ્રોજેક્ટ કરતાં વધુ છે; આ એક એવી ચળવળ છે જે ગ્રામીણ સમુદાયોને મોટા સપના જોવા અને કાયમી પરિવર્તન પ્રાપ્ત કરવા માટે સશક્ત બનાવે છે અમે પ્રાપ્ત કરેલી નોંધપાત્ર પ્રગતિ પર ગર્વ અનુભવીએ છીએ વ્યક્તિઓને વ્યવસાય બનાવવા માટે તાત્કાલિક કૌશલ્યો અને લાંબા ગાળાના વિકાસ માટે સાધનો સાથે સજ્જ કરવા અને તેની અસરને વધુ વિસ્તારવા માટે ઉત્સુક છીએ- ડૉ. એ.એલ.એન. પ્રસાદ, પ્રોગ્રામ ડાયરેકટર અને મદદનીશ પ્રોફેસર

આહવાના જમાલપાડા ગામમાં આરાધ્યા એગ્રીપ્રેન્યોરશિપ યુનિટ અથક ભારતની સિદ્ધિઓનું પ્રમાણ છે. મોસમી ખેત મજૂરો તરીકે કામ કરતા, સમુદાયો હવે નાગલી, ભાગર અને બાજરી આધારિત બેકરી ઉત્પાદનોનું ઉત્પાદન કરે છે, વ્યક્તિગત રીતે દર મહિને 15,000–17,000 રૂપિયાની આવક મેળવે છે. EDII ની તાલીમ અને સમર્થન સાથે આરાધ્યા યુનિટના સભ્યો હવે આત્મનિર્ભર એગ્રીપ્રેન્યોર છે. સ્થાનિક મેળાઓ અને બજારોમાં તેમની સહભાગિતાએ તેમના વેચાણને વધુ વેગ આપ્યો છે, જૂથને સંસાધનો એકત્ર કરવામાં, સાહસોનું નિર્માણ કરવામાં, બજારો સ્થાપિત કરવામાં અને આહવાની પ્રવાસી-આધારિત માંગને પૂરી કરવામાં મદદ કરી છે.

ટકાઉ ભવિષ્ય માટે કૌશલ્યનું નિર્માણ
પ્રોજેક્ટની સફળતા તેની નવી ટ્રેનિંગ પ્રશિક્ષણ દ્રષ્ટિકોણમાં રહેલી છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

● મેન્યુફેકચરિંગ અને ઉત્પાદન: સહભાગીઓને બજાર માટે તૈયાર ઉત્પાદનો બનાવવાનું શીખવવું.
● ડિજિટલ માર્કેટિંગ: ગ્રામીણ સાહસિકોને વ્યાપક પ્રેક્ષકો સુધી પહોંચવામાં મદદ કરવી.
● NTFP અને ઔષધીય વનસ્પતિનો ઉપયોગ: સ્થાનિક કુદરતી સંસાધનોની આર્થિક સંભાવનાને અનલોક
કરવી.

કૌશલ્ય વિકાસ ઉપરાંત, EDII એ નેતૃત્વ વિકાસ, બજાર સંપર્ક અને સતત માર્ગદર્શનના માધ્યમથી SHGs અને સાહસોની લાંબા ગાળાની ટકાઉપણું સુનિશ્ચિત કરી છે, જે સહભાગીઓને પડકારોને સ્વીકારવા અને તેમના વ્યવસાયોને વિકસાવવામાં સક્ષમ બનાવે છે.

ડાંગ જિલ્લાના આહવા બ્લોકમાં અથક ભારતની સફળતા બાદ, EDII એ પ્રોજેક્ટને ડાંગ જિલ્લાના વાઘાઈ બ્લોકમાં વિસ્તારવાની યોજના બનાવી છે, જેનો હેતુ વધુ સમુદાયો માટે સમાન તકો લાવવા અને ગ્રામીણ આજીવિકા વધારવાનો છે.